باغهای ایرانی

وسعت مجازی

وجود چشم انداز اصلی به شکل مستقیم و کشیده در محور طولی باغ روبروی کوشک و نیز کاشتن درختان بلند در دو طرف ان نقشی اساسی در ایجاد پرسپکتیوی دارد که باغ را طولانی تر جلوه گر می سازد .

 از سوی دیگر شیب طبیعی که در اکثر باغهای ایرانی مورد استفاده قرار گرفته موقعیت مناسبی را برای قرار گیری کوشک در نقطه مرتفع باغ فراهم ساخته است. از نظر بینایی انسان هنگامی که در نقطه ی کم ارتفاع قرار گیرد فاصله خود را تا نقطه مرتفع کمتر از زمانی احساس می کند تا زمانی که همان مسافت را از نقطه بلند می نگرد . این خطای هواست که به تفاوت زاویه دید انسان در جهت بالاتر و پایین تر از خط افق مربوط مربوط می شود باعث شده است که کوشک از سوی سر در ورودی در باغ نزدیک به نظر آید وبیننده را به حرکت به سمت آن و طی این مسافت به ظاهر کوتاه ترغیب کند و بر عکس هنگامی که از کوشک به باغ می نگرند این فاصله طولانی تر به نظر آمده و وسعت بیشتر ی به باغ می بخشد مانند باغ شاه زاده در ماهان کرمان . به این ترتیب باغ ایرانی با تطبیق بر عوامل و بستر طبیعی خود نوعی وسعت مجازی از لحاظ بصری پدید می آورد .

(منبع : مجله معمار نوشته : ن. شمشیری)